بۆچی هەڵەیە لەئێستادا پەنا ببرێتە بەر لێسەندنەوەی پارێزبەندی پەڕلەمانتاران؟

لەگەڵ ئەوەی کەوا لەڕووی یاسایی رووتەوە، دەتوانرێت ئەوەی ئێستا هەیە بخرێتە چوار چێوەی یاساو لە دادگادا مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت، وە پەنابرنە بەردادگا لە بژاردە خراپەکانی تر باشترە، هەروەها بەدەر لە هەڵسانگاندنمان بۆ ئەدا وشێوازی دەربڕین وکارکردنی ئەم یان ئەو پەڕلەمانتار ، پێمان وایە پەنابردنە بەر ڕێکارێکی لەو جۆرە لە ئێستای هەرێمدا هەڵەیەو خزمەت ناکات وهوشیاری لەبارەیەوە دەدەین. ئەویش لەبەر ئەم هۆکارانەی خوارەوە:

١. لەهەرێمدا یاسا سەروەر نییەو دادگاش بێ لایەن نییە، بەتایبەتی لەو کەیسانەی قەرەی سیاسەت دەکەون یاخود یەکێ لە لایەنەکانی داواکە دەستڕۆشتوویەکی سیاسی بێت، لە دۆخێکی لەو جۆرەدا پەنابردنە بەردادگا بەشێوەیەکی ئینتیقائی، زیاتر دادگاو دەزگای داواکاری گشتیی دەخاتە ژێر پرسیارو هێندەی تر هەیبەتیان دەشکێنێت، وێنایان وەكو ئامرازی ململانێی سیاسی تۆختر دەکاتەوە، بەمەش هەنگاوێکی لەم جۆرە ناچێتە خزمەت سەروەری یاساو بەناو بژیوانیکردنی دادگا، چونکە هەنگاوەکە بەشێك نییە لە ستراتیژێکی ڕاگەیەنراوو جدی بۆ دووبارە بیناکردنەوەی دەسەڵاتی داوەری و یاسا سەروەری و چاکسازی لەم کایە گرنگ و بنچینەدا.

٢. دەزگای داواکاری گشتبی و بەگشتیی دەسەڵاتی داوەری لەبەر ئەو دۆخەی هەموومان دەیزانین، لەڕابردوودا رۆڵێکی وایان لە جوڵاندن و یەکلاییکردنەوەی دادپەروەرانەی کەیسەکانی تایبەت بە گەندەڵی و بەهەدەردانی سامانی گشتیدا نەبووە، ئەوەش پرسی لابردنی پارێزبەندییەکە لە بەرچاوی زۆرێك لە هاوڵاتیان و رای گشتی لە چوارچێوە یاساییەکەی دەردەهێنێت و مۆرکی ململانێ و تۆڵەکردنەوەی سیاسی پێ دە بەخشێت.

٣. هەرێم لەئێستادا بە دۆخێکی ئابوری سەختدا تێدەپەڕێت و هاووڵاتیانێکی زۆر لەهەل و مەرجێکی گوزەرانی خراپدا دەژین، حوکومەت و دەستەبژێری حکومڕانیش نیمچە دەستەوستانن لە چارەسەرکردنی کێشەکان، لە دۆخێکی لەم جۆرەدا جوڵاندنی کەیسێکی لەم جۆرە، کە قەیرانە سیاسیبەکەی هەرێم قوڵتر دەکاتەوەو دەیکات بەسەر باری قەیرانە ئابووریەکە، هێندەی تر هاوڵاتیان تووشی نائومێدی زۆرترو بێهودەیی سیاسی دەکات، وەتێڕوانینیان بۆ فەرمانڕەواکانیش ئەوەندەی تر وێران دەکات.

٤. کارێکی لەوجۆرە پاشماوەی هەیبەتی پەڕلەمان زۆرتر دەشکێنێت، لەبەرکەمتوانایی ئەم دەزگایە لە لێپێچینەوەی پێویست بەرامبەر دەزگاو بەرپرسانی تۆمەتبار بە گەندەڵی و خراپ بەکارهێنانی پێگەو دەسەڵات، ئەوەش وادەکات لەبری دەزگایەك بۆ چاودێری و لێپرسینەوەی دەسەڵاتی ڕاپەڕاندن و نوێنەرایەتیکردنی خواستەکانی خەڵك، وێنای دامەزراوەیەکی پاشکۆی حکومەت و ڕەوایەتی دان و پاساودەری بەرژەوەندییەکانی نوخبەیەکی دیاریکراوی لێ بگیرێت.

٥. هەنگاوەکە ململانێ و دابەشبوونە سیاسی و تەقلیدبیەکانی نێو خۆی هەرێم توندتر دەکاتەوە، تەنانەت حکومەتی تڕۆ یکا واتە سێ قۆڵیش زۆرتر لاواز دەکات و ئەگەری ئەوەش دێتە ئاراوە پەرەسەندنەکان لە قەراغی رووخان نزیکی بکەنەوە، لەکاتێکدا کوردستان پێویستی بە گێڕانەوەی لانی کەمی تەوافوقی نیشتمانیە و لەو ڕوەوە لە یەکێك لە هەرە ساتە خراپەکانی خۆیدا دەژیت.

٦. دەبێتە سەرچاوەی نیگەرانی و نائارامی نێوخۆیی و بەهێزبوونی ڕەگی ڕادیاڵیزمی بێ ئاسۆ بەڕووی دەرەوەشدا ناوناوبانگی ئەزموونی سیاسی و حکومڕانی هەرێم زۆرتر دەشێوێنێت، وە دەبێت بەکەیسێ لە دنیادا دەگێڕرێت و هەوڵی بە زیندوڕاگرتنی دەدرێت و خاو ەندارێتی لێ دەکرێت، ئەوەش جۆرەها دەرکەوتەی خراپی بۆ هەرێم و کەمکردنەوەی ڕەوایەتییە ئەخلاقییەکەی دەبێت.

٧. دەبێتە پێشینەیەکی خراپ بۆ لەمەبەدواو نەریتێکی سیاسی و ڕەوایەتیدان بە کەیسی هاو چەشنی بەرامبەرو بەر تەنگکردنەوەی ئازادی ڕادەربڕین و کاری پەڕلەمانی، هەموو ئەم شتانە وامان لێ دەکات، بگەینە ئەو ڕاستییەی کە کارێکی لەو جۆرە دژبە بەرژوەندییەکانی هەرێم و دام و دەزگاکانی و خودی سەرۆکی حکومەتیشە، بۆیە پێویستە پاشەکشەی لێ بکرێت، بەدەر لەناو هێنانی کەسەکانیش پێویستە دەسەڵاتدارانی هەرێم خۆ لەو ڕاستیە نەشارنەوە کە بە دانپیانانی چەند بارەی خۆیان، هەرێم بە دەست گەندەڵییەکی کوشندەوە دەناڵێنێت و بووه‌تە هەڕەشەیەکی جدیش بەسەردۆخی هەرێم و ئایندەی ئەزموونە حوکومڕانۆیەکەیەوە، ناشبێت بەیاساییکردنی بەشێکی زۆری گەندەڵی لە کوردستاندا، کەسەلماندنی لەبەردەم دادگادا ئەستەم کردووە، لە مەترسی گەورەی درێژەدان بەم دۆخەو دواخستنی بڕیاری چاکسازیەکی هەمەلایەنەو ڕاسته‌قینە بێ خەمیان بکات.